فیلم فیستول چیست
در واقع آبسه و فیستول مقعدی عوارضی هستند که در ادامه عفونتهای ناحیه مقعدی و کانال مقعدی ایجاد میشوند. آبسه یک عارضه چرکی حاد است که مراحل مزمنتر آن منجر به ایجاد ارتباطی غیر طبیعی بین فضای بین عضلات مقعد وکانال مقعد میشود. این مجرای ارتباطی عامل ترشح دائمی از آبسههای چرکی است. اکثر فیستولهای مقعدی در اثر یک آبسه مقعدی شکل میگیرند. در مواردی که آبسه به صورت خود به خودی باز شده (یا از طریق جراحی باز شود) فیستول شکل میگیرد. در 50% موارد بعد از ایجاد آبسه، فیستول به وجود میآید که بروز آن قابل پیشبینی نیست. از دیگر عوامل نادر ایجاد کننده فیستول میتوان به سل، سرطان و یا بیماریهای التهاب روده اشاره کرد.
از این رو بنده علائم بیماری فیستول ، را در اختیار شما قرار می دهم تا در هنگام مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه فرمائید.
1- ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و یا چند سوراخ در اطراف مقعد
2- وجود برجستگی سفت و دردناک به هنگام لمس آن در حوالی مقعد
3- درد داشتن در هنگام دفع مدفوع
4- سوزش و خارش ناشی از ترشحات در اطراف ناحیه مقعد
5- تغییر رنگ پوست اطراف ناحیه مقعد
6- درد داشتن بعد از دفع مدفوع
منظور از جراحی فیستول درمان دهانه ای است که در اطراف مقعد می باشدکه ازآن چرک و عفونت خارج می شود و بسیار دردناک می باشد.
درمان فیستول مقعد با یک جراحی کوچک با لیزر با بی حسی موضعی و در بعضی موارد نادر با بیهوشی انجام می شودکه آن هم بسته به عمق درگیری بیماری فیستول دارد.
جراحی فیستول معمولا شامل برش قسمتی از ماهیچه های مقعد برای باز کردن تونل ارتباطی بین حفره داخلی و خارجی وتبدیل کردن تونل ایجاد شده به یک شیار که از عمق قابل ترمیم است می باشد به علت اینکه ارتباط مستقیمی بین بی اختیاری مدفوع و حجم ماهیچه های عضلات مقعدی درگیر وجود دارد باید برای جلوگیری از بی اختیاری مدفوع هنگام برداشتن دائمی مسیر چرکی فیستول دقت و احتیاط کامل انجام شود.
بیماری که تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد بعد از عمل درمان فیستول با لیزر می تواند به منزل خود برگردد و نیازی به بستری شدن ندارد و برای بهبودی بهتر بیمار باید در منزل روزی 3 الی 4 بار در لگن آب گرم که حاوی چند قطره بتادین است به مدت 10الی 15 دقیقه بنشیند.لازم به ذکر است که امروز درمان فیستول با لیزر می باشد.مزیت های جراحی با لیزر به شرح زیر می باشد:1-لیزر در هنگام برش وبرداشتن تگ پوستی انتهای عصب بریده شده را ترمیم می کند ودر نتیجه بیمار بعد از عمل درد نداشته.2-لیزر عروق بریده شده را ترمیم می کند و در نتیجه از خون ریزی جلوگیری می کند.3-استفاده از لیزر دیگر نیازی به بیهوشی ندارد و به صورت سرپایی قابل درمان است.4-بعد از عمل درمان فیستول با لیزر بیمار به راحتی می تواند به محل زندگی خود باز گرددوبه امور خود رسیدگی کند.5- درمان فیستول با لیزر مانع انتقال برخی از ویروسها از جمله هپاتیت و ایدز می شود.6-لیزر به هنگام عمل به بافت های اطراف صدمه نمی زند.
فیستول یک ارتباط غیر طبیعی بین دو سطح اپی تلیال بدن می باشد . در مورد فیستول مقعدی (یا فیستول آنال)، دهانه خارجی این مسیر در پوست اطراف مفعد ( آنوس) و دهانه داخلی آن داخل مقعد( آنوس یا رکتوم) قرار دارد. در صورتیکه مسیر فیستول از میان عضله اسفنکتر خارجی بگذرد، فیستول از نوع High می باشد ولی در صورتیکه مسیر فیستول کوتاه بوده و اسفنکتر خارجی را دربر نگیرد، فیستول از نوع low می باشد. فیستول آنال(فیستول مقعدی) شکل مزمن عفونتهای آنورکتال می باشد و بسیاری از بیماران، سابقه آبسه اطراف مقعد را در گذشته و یا اخیراً ذکر می کنند ولی گروهی از بیماران نیز هیچ سابقه ای از چنین آبسه ای ندارند. ولی در هر حال 50% آبسه های اطراف مقعد به فیستول تبدیل خواهند شد. فیستول آنال همچنین می تواند بدنبال عفونت ناشی از تروما، فیشر، TB ، بیماری کرون، کارسینوما، رادیاسیون، اکتینومیکوزیس و کلامیدیا بوجود آید.
علائم و نشانه ها
بیمار بدلیل ترشح چرکی مداوم از دهانه خارجی فیستول مراجعه می کند و چون ترشحات فیستول بطور مداوم تخلیه میشوند، درد نمی تواند عامل مهمی برای مراجعه بیماران باشد ولی احساس سوزش یا خارش ناشی از ترشحات می تواند عامل مراجعه بیماران باشد. در معاینه این بیماران معمولاً دهانه خارجی فیستول قابل مشاهده بوده و در لمس با انگشت ممکن است بتوان مسیر فیستول را که به شکل یک مجرای سفت شده (tract) می باشد لمس کرد. دهانه داخلی نیز در صورتیکه نزدیک آنوس باشد قابل لمس است و از طریق رکتوسکوپی ممکن است بتوان آنرا مشاهده نمود.
از آنجا که پیش بینی مسیر فیستول و تعیین دهانه داخلی و خارجی آن، نقش اساسی را در مورد درمان تمام انواع فیستولها دارد، آقای گودسال، قانونی در این مورد بیان کرده است که بنام خود او مشهور است. بر اساس این قانون، اگر با یک خط عرضی، آنوس را به دو قسمت خلفی و قدامی تقسیم کنیم، در صورتیکه دهانه خارجی فیستول، در سطح قدامی باشد، دهانه داخلی آن با یک مسیر کوتاه و مستقیم در دیواره قدامی آنوس قرار دارد ولی اگر دهانه خارجی در سطح خلفی باشد، فیستول یک مسیر منحنی را طی کرده و دهانه داخلی آن در خط وسط دیواره خلفی آنوس قرار خواهد داشت.( یک استثنا زمانی است که در سطح قدامی یک فیستول با فاصله بیش از 3 سانتی متر از آنوس قرار داشته باشد که در این صورت دهانه داخلی به احتمال زیاد در خط وسط دیواره خلفی آنوس قرار دارد).
فیستولوگرافی جهت تشخیص و یا تعیین مسیر فیستول توصیه نمیشود و در صورت نیاز به تعیین مسیر فیستول از طریق اقدامات پاراکلینیکی بهتر است از MRI یا سونوگرافی اندوآنال (داخل مقعدی) استفاده نمائیم.
درمان
اصل مهم برای درمان فیستول آنال(فیستول مقعدی)، از بین بردن اپی تلیالیزاسیون 0(لایه سلولی) داخل فیستول می باشد. فیستولهایی که از نوع low می باشند براحتی با یک فیستولوتومی که شامل باز کردن سقف فیستول و تخریب نسج اپی تلیالیزه داخل آن با کورت یا کوتر می باشد، قابل درمان است. در این عمل مسیر فیستول تبدیل به یک زخم باز میشود که بتدریج با نسج گرانولاسیون پر میشود. فیستولکتومی به این معنی که تمام مسیر فیستول بطور کامل برداشته شود توصیه نمیشود چون به نسوج سالم اطراف آسیب می زند. در مورد فیستولهای High ، فیستولوتومی خطرناک است چون می تواند با قطع اسفنکتر، بیمار را دچار بی اختیاری نماید. یکی از روشهای قدیمی برای این فیستولها که هنوز نیز از آن استفاده میشود عبور دادن Seton از مسیر فیستول و باقی گذاشتن آن در این محل می باشد. Seton که می تواند نخ سیلک یا نوار پلاستیکی باشد بتدریج با ایجاد فیبروز در مسیر فیستول ، نسج اپی تلیال داخل آن را تخریب می کند و خودش نیز از میان نسج سالم عبور کرده و خارج میشود. برای توصیح اینکه چرا عبور Seton از نسج سالم باعث تخریب اسفنکتر نمیشود گفته میشود وقتی شما یک تکه یخ را با سیم فشار دهید سیم بتدریج یخ را قطع خواهد کرد و از طرف دیگر آن خارج میشود ولی یخ مجدداً بهم می چسبد بطوریکه اثری از عبور سیم در آن نمی ماند.
درمانهای جراحی دیگری مانند فلاپ اندوآنال و پرکردن داخل فیستول بابیومتریال (fistula plug) وجود دارد که در موارد خاص انجام میشود.
فیستول آنال(فیستول مقعدی) در صورتیکه درمان نشود علاوه بر آنکه موجب آزار و اذیت جسمی و روحی بیمار میشود ممکن است منجر به عفونتهای شدید و حتی ایجاد کارسینوما در فیستول گردد.
منبع: فیستول
بیماری کرون یک بیماری التهابی مزمن است که قسمتهای مختلف دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را در گیر میکند.
این بیماری باعث التهاب و زخم شدید مخاط روده میشود که میتواند منجر به انسداد کامل یا نسبی روده و سوءتغذیه شود. شروع بیماری معمولاً بین سنین 30- 10 سالگی است.
علل و عواملعوامل مؤثر در بروز این بیماری شامل ارث، عوامل محیطی، اختلالات سیستم ایمنی، باکتریهای روده و نوعی از رژیم غذایی (دریافت بالای پروتئین حیوانی و دریافت پایین امگا 3 ) است. علایم و نشانههای بیماریبیماری کرون اغلب ماهها یا سالها قبل از تشخیص بیماری وجود دارد و ممکن است در کودکان، تأخیر رشد تنها نشانه ظاهری بیماری باشد. علایم این بیماری شامل کاهش وزن قابل توجه، تب متناوب، اسهال مزمن آبکی و دردهای شکمی به خصوص در ناحیه یک چهارم راست پایینی شکم است که با اجابت مزاج تسکین نمییابد.
عوارض بیماری* زخمهای دهانی* شقاق مقعد* خونریزی های گوارشی* اسهال چرب* کم خونی به دلیل خونریزی روده* کمبود ویتامین B12 و ویتامینهای A ، E ، D و K * به وجود آمدن آبسه یا فیستولبیماران باید غذاهای چرب و سرخ کرده را نخورند و از سسهای سنگین و چرب که حاوی خامه، کره یا مارگارین هستند، پرهیز کنند* باریک شدن مجرای روده * سنگهای ادراری* آرتریت(التهاب مفاصل(* التهاب عنبیه * ورم ملتحمه* زردی و خارش * سوءتغذیه و رنگ پریدگی دوره بیماریدر اغلب موارد این بیماری ناحیه انتهایی روده کوچک و روده بزرگ را درگیر میکند و التهاب در این منطقه میتواند باعث ایجاد درمان فیستول ، سوراخ شدن دیواره روده یا تنگ شدن دستگاه گوارش و انسداد شود که تشخیص آن بر اساس علائم بالینی، معاینه فیزیکی، تصویربرداری روده و تستهای آزمایشگاهی صورت میگیرد. روده را میتوان توسط کولونوسکوپی مورد بررسی قرار داد و در حین این آزمایش میتوان از بافت روده نمونهبرداری کرد و آن را جهت بررسی درمان فیستول به پاتولوژی فرستاد تا بیماری تشخیص داده شود. باید دانست نمونهبرداری از بافت روده به دلیل این که این بافت به درد حساس نیست، هیچ دردی ندارد.
تغذیه درمانی مداخلات تغذیه ای در این افراد حائز اهمیت است. به طور کلی توصیههای تغذیهای و رژیمی در درمان فیستول شامل موارد زیر است:
1- رژیم کم باقیمانده یا محدود از فیبر میتواند در بهبود این بیماری موثر باشد ،میوهها و سبزیجات، مواد غذایی فیبردار هستند.
2- شیر، لبنیات و محرکهایی مانند قهوه و الکل حذف شوند.
3- رژیم پر پروتئین و پرکالری زیر نظر متخصص تغذیه توصیه میشود.
4- در صورت وجود اسهال چرب، میزان چربی رِژِیم غذایی باید کاهش یابد. برای جبران چربی میتوان از روغن MCT که بهتر از روغنهای معمولی جذب میشود استفاده کرد. (از آنجایی که این روغن به صورت مصنوعی تولید میشود در داروخانهها قابل تهیه میباشد.
5- مصرف اسیدهای چرب امگا 3 (نظیر روغن ماهی) نیز به دلیل خواص ضد التهابی آن میتواند در کاهش علایم بیماری مؤثر باشد.
6- در صورت وجود اسهال و استفراغ، آب و املاح از دست رفته باید از طریق مایعات و محلولهای قندی نمکی جبران شود.
7- دورههای متناوب استراحت در طول روز به خصوص در زمان اسهال، به منظور کاهش حرکات روده، توصیه میشود.
8- مصرف مکملهای ویتامین و املاح به خصوص ویتامینهای B6، B12، C، D، E و آهن، مس، روی، منیزیم، پتاسیم و کلسیم توصیه میشود. (ویتامینهای A و K به صورت یک روز در میان توصیه میشوند).
9- بیمار بهتر است وعده های غذایی را در دفعات بیشتر و حجم کمتر مصرف کند.
10- در صورت عدم تحمل قند شیر (لاکتوز) و پروتئین گندم (گلوتن) مواد غذایی مربوطه میبایستی از رژیم غذایی حذف گردد.
11- افزایش دریافت ویتامین D و کلسیم به دلیل نقش آنها در ساختمان استخوان و نیز عدم تحمل شیر به این بیماران توصیه میشود.
12- به بیماران توصیه میشود از مصرف ادویهجات پرهیز کنند.
13- دریافت منابع پتاسیم مانند سیب زمینی، موز و ... در دوره اسهال توصیه میشود.
14- به بیمار توصیه میشود غذاها را خوب بجود و از قورت دادن غذا خودداری کند.
15- بیماران مقدار زیادی آب بنوشند.
17- از غذاهای حاوی فیبر زیاد مانند پاپ کورن، تخمهها، حبوبات، مغزهای خوراکی و سبوس دوری کنند.
18- بیماران باید غذاهای چرب و سرخ کرده را نخورند و از سسهای سنگین و چرب که حاوی خامه، کره یا مارگارین هستند، پرهیز کنند
منبع: درمان فیستول
چرا درمان فیستول با لیزر به جراحی باز ارجح است؟
لیزر در هنگام برش و برداشتن تگ پوستی انتهای عصب بریده شده را ترمیم میکند و در نتیجه بیمار بعد از عمل درد نداشته یا درد بسیار کمی دارد.
لیزر عروق کوچک بریده شده در هنگام همل را ترمیم میکند و در نتیجه خونریزی هنگام عمل کاهش میابد.
درمان فیستول با لیزر بطور سرپایی و بدون بیهوشی قابل انجام است.
بیمار فقط شب اول استراحت میکند ونیاز به استراحت بیشتر ندارد.
بیمار بازگشت سریعتر به محیط کار وزندگی طبیعی خوددارد.
با این نوع لیزر میتوان تمام انواع هموروئید و حتی شقاق و فیستول همزمان را درمان نمود.
لیزر محیط عمل را استریل کرده و باعث کاهش عفونت محل عمل میشود.قابل ذکر است به همین علت در درمان فیستول با لیزر انتقال بیماریهای ویروسی از جمله هپاتیت و ایدز به صفر میرسد.
لیزر هنگام عمل به بافت اطراف صدمه نمیزند و مانند کوتر باعث نکروز نمیشود به همین علت درد بعد از درمان فیستول با لیزر کاهش داشته وبه اسفنکتر مقعد اسیبی وارد نمیشود.این مزیت لیزر باعث کاهش عارضه بی اختیاری مقعد میشود
منبع: درمان فیستول با لیزر