آبسه یا فیستول مقعد چیست؟

یک آبسه مقعد یک حفره آلوده است که پر از غده در نزدیکی آنوس یا رکتوم است. نود درصد از آبسه ها نتیجه عفونت حاد در غدد داخلی آنس است.

گاهی اوقات باکتری ها، مواد مدفوع یا مواد خارجی ممکن است غده و تونل مقعدی را در بافت اطراف انس و یا مقعد بمالند، جایی که ممکن است در حفره به نام آبسه جمع آوری شود. یک فیستولمقعد (که معمولا به نام فیستول در آنو نامیده می شود) اغلب نتیجه یک آبسه قبلی یا فعلی است. این در ۵۰٪ بیماران مبتلا به آبسه اتفاق می افتد. آناتومی عادی شامل غدد کوچکی است که در داخل آنزیم قرار دارد.

فیستول تونلی است که زیر پوست تشکیل می شود و غدد آلوده به آبسه را به آبسه متصل می کند. فیستول می تواند با آبسه یا بدون آب موجود باشد و ممکن است فقط به پوست در نزدیکی دهانه مقعدمتصل شود .

فیستول مقعد اصطلاح پزشکی است که به آلوده شدن بین پوست و باز شدن عضلانی در پایان دستگاه گوارش گفته می شود.معمولا  فیستول به دنبال یک آبسه ( دمل ) اطراف مقعد به وجود می آید  معمولا آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در ۵۰ درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول می گردد.

در سراسر روده بزرگ و در نزدیکی مقعد غده هایی وجود دارند که مثل غده های عرق موادی ترشح می کنند . دهانه این غده ها به داخل روده باز می شود و ترشحات آن از این طریق به داخل روده بزرگ تخلیه می گردد.علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.

بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل ۲ دهانه داشته باشد که به وسیله یک مجرای تو خالی به یکدیگر متصل می شوند.اکثر فیستول های مخرج از غدد مترشح بلغم مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند.

این غدد اول عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و وقتی که آبسه باز یا پاره شود فیستول پدید می آید که ممکن است زیر پوستی ـ زیر مخاطی ـ داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد. و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.

فیستول مقعدی باعث می شود محتویات میکروبی داخل روده بزرگ از طریق مجرا به زیر پوست انتقال پیدا کنند و هر از گاهی باعث عفونت یا ترشح یا آبسه یا ایجاد  حالتی مثل جوش چرکی گردد که باعث ترشح و درد  می شود و بعد از تخلیه ترشحات درد فروکش می کند .

مطالب مرتبط: روش های درمان شقاق توسط دکتر

فیستول مخرج | آبسه مقعدی

معمولاً بدنبال یک آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود می آید که معمولاً آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول  می گردد.

علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل 2 دهانه داشته باشد که بوسیله یک مجرای توخالی به یکدیگر متصل می شوند.

اغلب فیستول های مخرج یا مقعدی از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند. این غدد ابتدا عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و زمانیکه آبسه باز یا پاره شود فیستول پدید می آید که ممکن است زیر پوستی- زیر مخاطی- داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد.

و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.
فیستول مخرج
علائم فیستول مقعدیشکایت اصلی معمولا ترشح مداوم یا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستول مانند طنابی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است. فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان(کارسینوم) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری از این واقعه است.
عمل و جراحی لیزر جهت درمان فیستول مخرج یا آبسه مقعدینکته مهم در درمان فیستول مقعدی آنست که درمان داروئی به کمک آنتی بیوتیک و غیره هیچ جایگاهی نداشته و تنها درمان موثر انجام جراحی با لیزر یا بصورت سنتی می باشد. درمان جراحی(فیستولوتومی) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی(اولیه) باعبور پروب (میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن بازunroffed شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح بطور خود به خود ترمیم می شود. و در تمام روش های درمانی اعم از جراحی معمولی و یا لیزر 5 تا 10 درصد بسته به طول و عمق فیستول احتمال عود وجود دارد.

مزایای درمان فیستول مقعدی با لیزر

1) نیازی به بستری در بیمارستان و گرفتن بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی که یکی از علل ترس بیماران است نداشته ومتعاقب آن نیازی به استراحت چند روزه در منزل که از ضروریات جراحی سنتی است را ندارند و از روز بعد از عمل میتوانند به سرکار خود بازگردند زیرا بیمار بیهوشی نگرفته ودرد زیادی بعد از عمل ندارد.

2) نیازی به پانسمان داخلی (توپی یا تامپون)ندارد که معمولا در جراحی سنتی فیستول اجباری و خارج کردن آن بسیار دردناک است .

3)عمل فیستول معمولا در مطب انجام و بیمار بعد از عمل مرخص ومیتواند بعد از عمل تغذیه معمولی و دفع مدفوع داشته باشد در حالی که در جراحی سنتی اصل برعدم تغذیه حداقل برای24ساعت وسپس تغذیه با سوپ برای به تاخیر انداختن دفع برای مدت چند روزمی باشد.

4) درد بعد از عمل فیستول  با لیزر نسبت به جراحی سنتی بسیارکمتر و میزان خونریزی نیزکمتر است همچنین میزان عود کمتر است.

5)انتقال عفونت های خطرناک مثل هپاتیت که در جراحی سنتی فیستول  محتمل است درعمل با لیزر وجود ندارد.

6)بر خلاف تصور عموم لیزر فیستول  در هر مرحله ای حتی مراحل پیشرفته هموروئید وغیرو کارآیی دارد و حتی درمورد بیماران با سن بالا و مشکلات دیابتی-کبدی-کلیوی وبیماران قلبی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند قابل انجام است. 
عوامل مستعد کننده بیماریهای نشیمنگاه: گذشته از عوامل ارثی و ژنتیکی مهمترین عامل تغییر در نوع دفع مدفوع بصورت یبوست یا اسهال شدید می باشد که هر دو این حالت ها منجر به صدمه به ناحیه آنوس ونهایتا ایجاد بیماری میشود.اما علت یبوست چه میتواند باشد.مهمترین عامل تغییر در شیوه زندگی و رفتن به سمت بی تحرکی است همچنین عدم استفاده از مواد غذایی فیبردار و به جای آن استفاده از غذاهای چرب و سرخ شدنی مثل فست فود ها است 

فیستول مقعدی چگونه درمان میشود

فیستول مقعد اصطلاح پزشکی  است که به  آلوده  شدن  بین پوست و باز شدن عضلانی در پایان  دستگاه گوارش گفته میشود.  فیستول مقعد در نتیجه یک عفونت در محل پوست مقعد است  که معمولا نیاز به درمان فیستول مقعدی دارد
فیستول مقعد شامل دهانه ای در اطراف مقعد می باشد که گهگاه از ان چرک خارج میشود.در سراسر روده بزرگ و به ویژه در نزدیکی محل خروج مدفوع (مقعد)، غده هایی وجود دارند که مانند غده های عرق، مسئول ترشح موادی هستند که بسته به نوع مواد مترشحه، نقش خود را در تامین سلامت کلی بدن ایفا می کنند. دهانه ی این غده ها به داخل روده باز می شود و ترشحات آن ها از این طریق به داخل روده بزرگ تخلیه می گردد.
 
ابتدا درباره ی ابسه مقعدی که از علتهای فیستول مقعد میباشدتوضیح میدهیم.
 
آبسه اطراف مقعد چیست؟اگر دهانه غده هایی که در نزدیکی مقعد هستند بسته شود، غده دچار عفونت می گردد و تدریجا متورم می شود و حاوی چرک خواهد شد. این حالت باعث ایجاد آبسه در نزدیکی مقعد می گردد.
 
انواع و علائم آبسه مقعدی آبسه مقعدی ممکن است سطحی باشد و به صورت ورم همراه با درد شدید در لبه مقعد بروز کند. محل آبسه گرم تر از سایر نقاط است و ممکن است با قرمزی و التهاب بافت های اطراف نیز همراه باشد.
 
انواع سطحی آبسه های مقعدی، شایع ترین نوع آبسه های مقعدی هستند و در این مبحث فقط به توضیح این نوع پرداخته می شود.
 
گاهی ممکن است چرک آبسه به قسمت های عمیق تر نفوذ کند وانواع عمقی آبسه های مقعدی را ایجاد کند.
 
آبسه مقعدی به تدریج متورم تر و دردناک ترمی شود، به طوری که راه رفتن و نشستن برای بیمار مشکل می شود. گاهی نیز به طور خودبه خود دهانه آبسه باز می شود و خون و چرک آن تخلیه می شوند و به دنبال تخلیه چرک از شدت درد کاسته می شود

اگر فیستول مقعد به موقع درمان نشود

معمولا فیستول ها از آبسه ها ی درمان نشده ایجاد می شوند. درمان نشدن به موقع فیستول منجر به ایجاد فیستول های متعدد می شود و حتی طول فیستول بلندتر می شود و متعاقبا جراحی وسیع تری را بیمار متحمل می شود و طول درمان بیماری بیشتر خواهد شد. فیستول ها عفونی هستند و اگر درمان نشوند عفونت به دیگر نقاط بدن سرایت می کند.
همانطور که در تصویر زیر می بینید فیستول ها انواع محتلفی دارند و از لحاظ عمق و طول فیستول متفاوت اند و با تعویق انداختن درمان باعث می شوید فیستول حاد شود و عمق و طول آن بیشتر شود.
اگر فیستول درمان نشود
اگر آبسه مقعدی به موقع درمان نشود چه عوارضی ایجاد می کند ؟عدم درمان به موقع این بیماری باعث می شود که علائم عفونت گسترش پیدا کند و عفونت در بدن پخش شود. علت بروز فیستولمقعد می تواند همین آبسه ها باشد. در صورت شدید شدن این عارضه، باید بافت های مرده در اطراف محل آبسه را برداشت.عدم درمان به موقع آبسه در افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری قند یا افرادی که توان جسمی کمی دارند، می تواند خطر جانی هم داشته باشد.
آیا می توان آبسه مقعد را با  بی حسی موضعی عمل کردبله  می توان با رعایت شرایط مناسب و در نظر گرفتن شرایط بیمار آبسه مقعد را با بی حسی موضعی عمل جراحی کرد
در چه مواردی بیمار باید برای عمل آبسه مقعد بیهوشی بگیرد و بستری شود
١- در صورتی که بیمار نتواند بی حسی موضعی راتحمل کند
٢-جراح محیط مناسب عمل سرپایی نداشته باشد
٣-آبسه های ایسکیورکتال را نباید با بی حسی موضعی عمل جراحی کرد
٤-بیماران دیابتی نباید با بی حسی جراحی شوند
٥-بیماران دارای ضعف سیستم ایمنی نیز مجاز به جراحی با بی حسی نیستند
آیا می توان عمل فیستول  و آبسه را همزمان انجام داد؟بله می شود آبسه و فیستول را با در نظر گرفتن موارد زیر همزمان عمل جراحی کرد
اگر سوراخ داخلی فیستول مشخص بوده و پایین باشد بهتر است هنگام تخلیه آبسه فیستول نیز عمل شود تا از عمل مجدد جلوگیری شود
اما اگر آبسه وسیع باشد و سوراخ داخلی مشخص نباشد یا بالا باشد بهتر است دستکاری نشود تا بیمار دچار عارضه بی اختیاری مدفوع نشود